|
«مسجد» خانه خدا در زمین و منبع فیوضات معنوی و برکات گوناگون برای نمازگزاران و جامعه اسلامی است. بیگمان، مکانی که چنین جایگاهی نزد خداوند دارد حضور در آن آثار فراوانی را خواهد داشت. آثار حضور در مسجد بسیار زیاد است و بسختی میتوان درباره تمامی آنها سخن گفت. امام علی (ع) می فرمایند: کسی که به مسجد رفت و آمد میکند یکی از این منافع نصیب او میشود: یافتن برادری مفید و باارزش در راه خدا، آموختن علم و دانش نو، آموختن دلیل و برهان محکم (برای تثبیت عقاید)، شنیدن کلمات هدایت کننده، مشمول رحمت شدن، شنیدن مواعظی که او را از فساد و گناه باز دارد، یا ترک کردن گناهی به سبب ترس یا حیا و آبروی خود.
برخی از آثار حضور در مسجد:
1. آثار عبادی:
مسجد خانه خدا و خانه متقیان و مؤمنان در زمین است. این عنوان بخوبی ماهیت عبادی مسجد را نشان میدهد. در اصل، مسجد برای ایجاد ارتباط بین بنده و معبود است. بر این اساس، بعد عبادی اصلیترین اثر حضور در مسجد است: «هنگام عبادت و در هر مسجدی به او توجّه کنید و او را بخوانید و دین خود را برای او خالص کنید» (اعراف، 29).
2. آثار علمی:
کارکرد علمی مسجد در عصر رسول خدا (ص) و توصیههای ائمه (ع) در اینباره ما را با یکی دیگر از آثار حضور در مسجد آشنا میسازد. رسول خدا (ص) می فرمایند: هر نشستنی در مسجد بیهوده است، مگر اینکه برای سه کار باشد؛ خواندن قرآن، ذکر خدا، پرسش از علم.
3. آثار اجتماعی:
برای عموم، مسجد مرکزی دینی است که نقش اساسی در شکلگیری اجتماعات مسلمانان دارد. حضور زنان و مردان و تبادل اخبار و اطلاعات اجتماعی و جویا شدن از احوال هم تنها بخشی از این ظرفیت بزرگ مساجد است. در روایتی، امام علی (ع) پاک شدن جامعه دینی از فساد و هدایت مسلمانان به سمت جامعه سالم را از تأثیرات حضور در مسجد بر می شمارند. بر این اساس، حضور در مسجد از ارتکاب جرایم و گناهان جلوگیری می کند.
4. آثار سیاسی:
در جامعه مذهبی، همواره مسجد در کنار کارکردهای دیگر کانون سیاسی نیز بوده است. این موضوع در زمان پیامبر (ص) و ائمه معصوم (ع) بخوبی مشهود است . در این دوران، زنان در کنار مردان در مسجد مشارکت سیاسی داشتند. حضور فاطمه (ع) در مسجد و دفاع وی از حق ولایت علی (ع) یکی از این نمونه هاست. این اثر را در انقلاب اسلامی نیز میتوان بخوبی مشاهده کرد.
تربیت سیاسی که در مسجد عرضه میشود - به سبب ماهیت مذهبی آن - ممکن است نسلی را پدید آورد که پشتوانه جامعه دینی باشند و در برابر حوادث سیاسی هوشیاری لازم را داشته باشند.
5 . آثار روحی و اخلاقی:
فضای مسجد نورانی و الهی است. پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: هر کس که مسجد خانهاش باشد خداوند آسایش و آرامش و عبور از صراط را برای او ضمانت میکند. اطمینان و آسایش حاصل از حضور در مسجد توانایی انجام دادن صحیح وظایف و تکالیف شرعی دیگر را نیز فراهم می کند.
6. آثار معنوی و اخروی:
حضور در مسجد، علاوه بر آثار دنیوی، از جنبه اخروی و کمالات معنوی نیز مورد توجّه است. در روایات، از ثوابها و اجرهای متعدّد برای حاضران در مساجد فراوان یاد شده است. رسول اللّه (ص) می فرمایند: مساجد بازاری از بازارهای آخرت است. آمرزش و بخشش از وسایل پذیرایی آنها و بهشت هدیه آن است؛ «هفت گروه در قیامت مورد توجه خدا قرار میگیرند که از جمله آنهاست شخصی که وقتی از مسجد خارج میشود، تا زمان برگشت، توجهش به مسجد باشد.
نقل است که «شیخ الرئیس ابوعلی سینا» برای «ابوسعید ابوالخیر» نوشت: چه لزومی دارد که مردم همه در مسجد اجتماع کنند، با اینکه خداوند از رگ گردن به انسان نزدیکتر است. هرجا که باشی، اگر رابطهات با خدا برقرار باشد، نتیجه خواهی گرفت.
وی در پاسخ نوشت: اگر چند چراغ در یکجا روشن باشد، اگر یکی از آنها خاموش شد، چراغهای دیگر روشن است؛ ولی اگر همان چراغها هر کدام در اتاقی باشد، هرگاه یکی از آنها خاموش شود، آن اتاق در تاریکی فرو خواهد رفت؛ انسانها نیز این گونهاند.
منبع: شبکه پیام سیما | 
