عدالت در قرآن ( قسمت۱۴ )

سوره الرحمن آیه  9 

 وَأَقِیمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُوا الْمِیزَانَ 

ترجمه فارسی

 وزن کردن را به عدالت رعایت کنید و کم فروشی مکنید

ترجمه انگلیسی

.And keep up the balance with equity and do not make the measure deficient.

 تفسیر آیه

اینکه فرمود: و وضع المیزان مراد از میزان همان چیزی است که به وسیله آن هر چیزی را می سنجند و اندازه گیری می کنند اعم از اینکه میزان برای عقیده باشد یا فعل و یا قول و از مصادیق آن میزانی است که اشیای سنگین را به وسیله آن وزن می کنند، چیزی که هست میزان هر چیزی به حسب خود آن چیز است ، ( مثلا میزان حرارت ، چیزی است و میزان طول چیزی دیگر، میزان کاه چیزی است و میزان طلا چیزی دیگر و میزانی که با آن عقاید و اخلاق و گفتار و کردارها را می سنجند چیزی دیگر است ) و در آیه مورد بحث منظور از میزان همان معنایی است که در آیه لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط منظور است . و از ظاهر آن بر می آید که منظور از آن هر چیزی است که به وسیله آن حق از باطل و راست از دروغ و عدل از ظلم و فضیلت از رذیلت تمیز داده شود، چون شان رسول همین است که از ناحیه پروردگارش چنین میزانی بیاورد . بعضی گفته اند: مراد از میزان ، عدالت است ، و معنای جمله این است که : خداوند عدالت را در بین شما برقرار کرد تا مساوات را میان اشیاء برقرار سازید، و هر چیزی را در جای خودش بکار بسته ، حق هر چیزی را به آن بدهید. بعضی  دیگر گفته اند: مراد از میزان همین ترازوی معمولی است که وزنها را با آن معین می کنند، ولی معنای اول وسیعتر و عمومیتر است . الا تطغوا فی المیزان و اقیموا الوزن بالقسط و لا تخسروا المیزان ظاهرا مراد از میزان در این آیه غیر از میزان در آیه قبلی است ، در آنجا گفتیم منظور مطلق هر چیزی است که وسیله سنجش باشد، ولی در این آیه منظور خصوص ترازوهای معمولی است ، که سنگینی ها را با آن می سنجند، و بنابراین اینکه فرمود: الا تطغوا... در حقیقت خواسته است از یک حکم کلی یعنی حکم و وضع المیزان حکمی جزئی بیرون بکشد، و معنایش این است که لازمه اینکه ما با وضع میزان حق و عدل را در بین شما تقدیر کردیم ، این است که در سنجش اجناس خود نیز رعایت درستی ترازو و سنجش را بکنید . و اما بنابر آن تفسیری که در جمله قبلی می گفت : منظور از وضع میزان همان ترازوی معمولی است ، این آیه شریفه بیانگر همان وضع میزان می شود، و چنین معنا می دهد: اینکه در آیه قبلی گفتیم خداوند میان شما میزان وضع کرده معنایش این است که شما باید در کشیدن و سنجیدن سنگینی ها رعایت عدالت را بکنید، و در آن طغیان روا مدارید، ( که وقتی جنسی را می خرید با سنگی سنگینتر بکشید، و چون می فروشید با سنگی سبکتر بفروشید ) و به هر حال چه آن معنا منظور باشد، و چه این ، ظاهر کلمه ان در جمله ان لا تطغوا این است که تفسیری باشد، و جمله لا تطغوا نهی از طغیان در وزن کردن است ، و جمله و اقیموا الوزن بالقسط امری است که به آن نهی عطف شده ، و کلمه قسط به معنای عدل است ، و جمله و لا تخسروا المیزان نیز نهی دیگری است که به آن امر عطف شده ، و نهی قبلی یعنی جمله لا تطغوا را بیان و تاکید می کند، و کلمه اخسار که مصدر فعل لا تخسروا است در مورد سنجیدن به معنای کم فروختن و زیاد خریدن است ، به نحوی که باعث خسارت فروشنده یا خریدار شود. بعضی  از مفسرین حرف لا را در جمله لا تطغوا نافیه ، و حرف ان را ناصبه گرفته اند، و تقدیر کلام را لئلا تطغوا - برای اینکه طغیان نکنید دانسته اند. آنگاه به ایشان اشکال شده که چگونه ممکن است جمله انشایی عطف بر جمله خبری شود و با اینکه در اینجا خبر می دهد از اینکه خدای تعالی چنین و چنان کرد تا شما طغیان نکنید، چگونه ممکن است یکباره بگوید: وزن را به عدالت بپا دارید ؟

منبع: http://qurankarim.blogfa.com/cat-15.aspx