به پیشواز سال قرآنی... | ||||||||||
گروه گزارش: پای سفره هفتسین نشستهای و قرآن را در دست داری و با خلوص نیت و ارادتی قلبی مشغول تلاوت آیاتی از قرآن کریم هستی و در این حال زیبا منتظر لحظهی تحویل سال و آغاز سال نویی. قرآن را با عشق و علاقهای وصف ناپذیر به دست گرفتهای و به کلمهها و آیهها مینگری، در طول یک سال گذشته هیچگاه این چنین با قرآن مأنوس نبودهای. با خود میاندیشی چه چیزی سبب گردیده که در این یک سال از این موهبت آسمانی جدا باشی؟ چرا تاکنون فرصت تلاوت عارفانه و خالصانه این کتاب الهی را نداشتهای، و از همه مهمتر در سال جدید چگونه میتوانی خود را با قرآن مأنوس کنی و چگونه آموزههای ارزشمند قرآنی را در تمام زندگی فردی و اجتماعی خود بگنجانی؟ یکی از ارزشمندترین لحظات معنوی و روحانی برای مردم ما لحظه تحویل سال است که اغلب ترجیح میدهند آن لحظات را با قرآن مأنوس باشند، قرآن را در دست بگیرند و همچنان که به تلاوت میپردازند سال کهنه را به پایان ببرند و با نورانیت قرآن وارد سال جدید شوند. در این میان سوال اساسی این است که ما به عنوان ایرانی مسلمان چه برنامههایی برای قرآنی کردن زندگیمان داریم، و چگونه میخواهیم عمل به دستورات قرآن را در بطن زندگی و سپس جامعه وارد کنیم، و در این زمینه چه ابزارها و راهکارهایی در اختیارمان قرار دارد و نقش مسئولان مربوطه چه خواهد بود. اظهارات مردم از دفتر خبرگزاری به قصد گفتوگو با مردم و نمایندگان مجلس در این مورد به راه میافتم تا به بهارستان و مجلس شورای اسلامی بروم. در ایستگاه مترو مردی میانسال که به اتفاق همسر و یکی از فرزندانش در حال پایین رفتن از پلههای برقی مترو است د ربرابر سوالاتم قرار میگیرد. «الیاس عباسی» کارگر شرکت الکترونیک نیرو، در پاسخ به سوالم درباره نقش قرآن در زندگی روزمره میگوید: «متأسفانه زمینههای این امر مهم به خوبی فراهم نشده و شاید در اثر عدم اطلاع رسانی هنوز بسیاری از افراد به نقش حیات بخش قرآن پی نبردهاند، اما فکر میکنم رسانهای مثل صداوسیما در سال 1384 بهتر از سالهای قبل عمل کرد، خصوصاً در ماه مبارک رمضان این عملکرد مثبت نمود عینی داشت و با افتتاح شبکه سیمای قرآن هم به نوعی به مباحث قرآنی به صورت تخصصی پرداخته شد، اما باز هم تا رسیدن به معیارهای قرآنی فاصله زیادی داریم.»
وی با اشاره به نبود نظارت بر فعالیتهای جلسات قرآنی، به نکته مهمی اشاره میکند و میگوید: «در محله ما ماه مبارک رمضان جلسات قرآنی برگزار شد، اما برای دعوت از یک استاد مدرس قرآنی مجرب و خوب نمیدانستیم به کجا مراجعه کنیم تا اینکه یکی از اهالی محل که صوت خوبی در تلاوت قرآن دارد، به عنوان استاد انتخاب شد، اما متأسفانه ایشان هم به دلیل اینکه مدرس قرآن نبود و با شیوههای آموزشی آشنا نبود، توفیقی هم در یادگیری افراد حاصل نگردید. بر این اساس است که میگویم هیچگونه نظارتی از سوی دستگاههای مسئول برای چنین جلساتی وجود ندارد تا از تدریس شیوههای غلط آموزشی ممانعت به عمل آید، حال شما تصور کنید یک جوان یا نوجوان که به این جلسات میآید و هیچگونه جذبهای هم در شیوه تدریس نمیبیند، نه تنها چیزی یاد نمیگیرد، بلکه از این چنین جلسات هم دلسرد و مأیوس میشود و این تصویر منفی و غلط برای همیشه در ذهن او بافی میماند . اما همسر او مسئله دیگری را مطرح میکند و میگوید: «وجود معضلات اجتماعی در هر جامعهای نشان میدهد که آن جامعه با قرآن و معنویات آن فاصله دارد و هر چه دامنه این معضلات بیشتر شود فاصله هم بیشتر میشود.» در این هنگام به برخی از خانمهای بد حجاب در ایستگاه مترو اشاره میکند و میگوید: «مثلا حضور همین خانمها که با حجاب غیراسلامی به خیابان آمدهاند نشان میدهد که هنوز افراد زیادی در جامعه با مسائل شرعی و دینی بیگانهاندو ایجاد این آشنایی و پیوند به روشی موثر، وظیفه مسئولان امور قرآنی کشور است.» گفتگو با یک عضو هیات رئیسه مجلس به دیدار «حمیدرضا حاجی بابایی» نماینده مردم همدان و عضو هیأت ریسه مجلس شورای اسلامی میروم تا درباره جامعه قرآنی در سال جدید با او به گفتوگو بپردازم.
وی میگوید: «در این روزهای پایانی سال باید طوری برنامه ریزی کنیم که قرآن را در تمام زندگی خود داشته باشیم و از رهنمودهای قرآنی بهرهمند باشیم.یعنی در همان لحظه تحویل سال که به ذکر دعای یا" مقلب القلوب " و به تلاوت آیاتی از قرآن میپردازیم عمل به دستورات آن را هم در برنامههای خود لحاظ کنیم؛ چون تا افراد اصلاح نشوند جامعه اصلاح نخواهد شد، که البته بخشی از این امر از وظایف مردم است؛ اما از طرف دیگر دستگاههای مسئول هم وظیفهای دارند که همانا مهیا نمودن بسترهای قرآنی و بها دادن به امر گسترش و ترویج قرآن است و در واقع با یک فعالیت یکپارچه و همه جانبه به مهجوریت زدایی از قران بپردازند؛ دستگاههای فعال قرآنی را تقویت کنند و دستگاههای موازی را کاهش دهند و با همفکری کارشناسان امور قرآنی برنامههای مفید بلند مدتی را طراحی کنند. در این زمینه اگر دستگاههای دولتی با کمبود یا نبود قانون روبهرو باشند مجلس شورای اسلامی به عنوان نهاد قانونگذار، هم در بعد ارائه قوانین لازم به عنوان یک نهاد قانونگذار در خدمت مراکز قرآنی خواهد بود و هم در امر نظارتی وظایف خود را انجام میدهد.»
لحظه تحویل سال و دعای عرفه در مرز خسروی «سید حشمت الله جاسمی اجاق» نماینده مردم قصرشیرین در مجلس هم نظرات جالبی را بیان میکند و میگوید: «هر ساله خیل عظیمی از مردم و دوستداران اهل بیت (ع) برای خواندن دعای عرفه به مرز قصرشیرن و خسروی میآیند که تمام این حرکتها به صورت خودجوش و مردمی انجام میشود و این مسئله به خوبی موید این موضوع است که مبانی اسلامی با روح و جان مردم ما عجین شده است و به یک امر جدا نشدنی مبدل گردیده. همین امر خودش بسترساز ترویچ گر مفاهیم عمیق قرآنی است. یعنی مردم ما در پذیرش آموزههای قرآنی آمادهاند فقط برنامه ریزی دقیقی میخواهند تا جامعه را به معیارهای دینی و قرآنی نزدیک کند؛ از طرف دیگر وجود مشکلات اقتصادی که دامنگیر بسیاری از مردم است سبب گردیده تا جامعه ما روز به روز با جامعه قرآنی و دینی فاصله بگیرد.»
نماینده مردم قصرشیرین د رمجلس شورای اسلامی، انسجام وجودی میان دستگاههای مرتبط با قرآن را لازمه ترویج و اشاعه فرهنگ قرانی و اسلامی میداند و میگوید: «امروز یکی از آفتهایی که دامنگر دستگاههای قرآنی کشور است، موازی کاری بوده که متأسفانه تاکنون چارهای برای این امر اندیشیده نشده و از همه مهمتر هنوز یک متولی قرآنی به صورت واحد نداریم و هر کدام از دستگاههای دینی، مسائل قرآنی را به صورت مجزا و مستقل انجام میدهند که به نظر من یکی از برنامههای راهبردی دولت در سال جدید باید سرو سامان دادن به مسائل قرانی باشد.» غفلت از ترویج مفاهیم قرآنی «فیض الله عزیزی» کارشناس ارشد امور قرانی و مدرس قرآن میگوید: «موضوع مفاهیم قرآنی و پژوهشهای آن هنوز در جامعه ما جا نیفتاده و باید از ریشه و به صورت درست و اصولی روی این مقوله کار میشد تا هرچه پیش میرفتیم جوانان بیشتر جذب میشدند، اما متأسفانه فعالیتهای چشمگیری صورت نگرفته و فقط یک عده خاصی هستند که عاشق و دوستدار این راهند و در جلسات قرآنی شرکت میکنند.» ایشان در پاسخ به این سوال که قصور مسائل قرآنی را مرتبط به کدام دستگاهها میدانید، میگوید: نمیتوانم مشخصا نام دستگاه خاصی را ببرم، اما مشکل این است که کسی نمیآید به موضوع ترویج مفاهیم قرآنی توجه کندو فعالیتها بعضا یک جانبه و سطحی است و اگر کار تأثیرگذاری هم انجام میشود ، متأسفانه در روند تبلیغات وسیع قرار نمیگیرد تا حداقل مردم از وجود آن دستاوردها و فعالیتها مطلع شوند.» این کارشناس امور قرآنی با اشاره به جلسات قرآن میگوید: «باید جلسات قرآنی حتما جذاب باشد. من خودم بچه که بودم در جلسات مختلف شرکت میکردم و آن جلسات آنقدر جاذبه و شور و شوق داشت که مرا به سمت و سوی قرآن و تلاوت میکشاند. از همان سالهای کودکی، صحبتها، رفتارها و نوع برخورد مدرسین قرآن و طرح دیدگاههایشان در روحیه من تأثیرگذار بود. به نظر من کسی که با قرآن از بچگی و خردسالی انس و الفت بگیرد، باعث میشود که وقتی بزرگتر شد، وجهه خاصی پیدا کند و دقیقا برکات قرآنی هم شامل حال آن شخص خواهد شد و حتما خدا به او نظر دارد. ایام نوروز، فرصت مغتنمی است تا میان خود و کودکانمان با قرآن انس و الفت همیشگی ببندیم.»
وی درباره برکات قرآنی در انس با این کتاب آسمانی اظهارات جالبی دارد و میگوید: « شخصی که با قرآن مأنوس باشد اگر یک کار خطایی را انجام دهد، خداوند با یک پیام یا به یک شیوهای به او میفهماند که کار خطایی را انجام داده و باید آن را اصلاح کند، یعنی ضربه بیدار باش را به او حتما خواهد زد که دوباره به همان حال و هوای انسان بودن باز گردد، برای شخص خودم که این چنین بوده است و فکر میکنم برای همه این جور باشد؛ حال بالعکس کسی که با حال و هوای عرفانی و روحانی قرآن انس ندارد، شاید خیلی کارهای اشتباه را بکند و به هیچ عنوان هم از خواب غفلت بیدار نشود. قرآن یک آرامش دهنده خوب است و برکات عظیمی را در زندگی انسان دارد.» |
سال نو و نگاه نو به قرآن | ||||||||||||
گروه گزارش: آیا همان طور که در لحظه تحویل سال به تلاوت قرآن و خواندن دعای «یا مقلب القلوب و الابصار» میپردازیم، تا پایان سال بر اساس همین معیار قرآنی و آسمانی زندگی میکنیم؟ د رسال جدید و باتوجه به تجربیات سال گذشته چه موانعی بر سر راه رسیدن به یک جامعه قرآنی وجود دارد؟ گروه گزارش ایکنا برای یافتن پاسخ این پرسشها با تعدادی از مردم، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و کارشناسان امور قرآنی به گفتوگو پرداخته است. همراه این گزارش باشید! "سیروس یاوری" یکی از رزمندگانی که در دوران دفاع مقدس در جبهههای جنوب و جنوب غربی حضور داشته و اینک با افتخار جانبازی، باز نشستهی ارتش است، میگوید: «در شبهای عملیات در جبهههای جنوب هر شب قرآن میخواندیم و به این کتاب آسمانی متوسل میشدیم و همیشه قرانهایی با قطع کوچک را در جیب پیراهن خود همراه داشتیم و در هر فرصتی سریعا به تلاوت قرآن میپرداختیم، اما متأسفانه در دوران اخیر مشکلات مختلف آن قدر ما را احاطه کرده که از بسیاری مسائل شرعی بازماندهایم، و از طرفی تبلیغات صحیح و تأثیرگذاری در این زمینه وجود ندارد، مثلا در همان زمان جنگ تحمیلی موضوع قرآن، دعا و نیایش در جامعه رواجی گسترده داشت و رسانههای آن زمان هم تبلیغات وسیعی داشتند، اما به راستی در زمان حاضر رسانههایی مثل صدا و سیما چقدر به پوشش اخبار قرآنی در سطح شبکههای خود میپردازد؟ و یا مطبوعات و سایر رسانههای گروهی چند درصد در این زمینه فعال هستند.» وی با کافی ندانستن شبکههای مستقلی همچون شبکه قرآنی سیما میگوید: «این شبکه قرآنی سیما متخص کسانی است که تمام وجودشان قرآن است و بر همین اساس یک جوانی که در محیط نامناسبی قرار دارد شاید حتی یک بار هم تمایلی به دیدن این شبکه نداشته باشد، اما باید صدا و سیما برنامههای قرآنی را دربطن تمامی برنامهها و خصوصا سریالها و فیلمها بگنجاند که در این زمینه باید به ابعاد روانشناسی جذب مخاطب هم توجه ویژهای داشته باشند.» تبلیغات ضعیف امور قرآنی این رزمنده دوران دفاع مقدس معتقد است که باید به نهادهای قرآنی و گسترش آنها توجه ویژهای از سوی دولتمردان اعمال شود و فعالیتهای قرآنی به مردم اعلام شود.
«حمیدرضا شمسی زاده» مهندس متالوژی که در صنایع وزارت دفاع فعالیت دارد، سال 1384 را چراغ راه سال جدید میداند و میگوید: «باید در آستانه سال جدید مروری بر اعمال شرعی و دینی خود داشته باشیم و تلاش کنیم نقاط ضعف سال کنونی را د رسال آینده جبران کنیم، من معتقدم اگر حداقل هر روز یک آیه قرآن تلاوت کنیم قطعا میتوانیم برکات آنر ا هم در دراز مدت در محیط شخصی و اجتماعی خود ببینم در این میان مطبوعات و رسانهها رسالت مهمی را در تبلیغ و فرهنگسازی بر عهده دارند و حمایت دستگاههای مسئول هم لازم و ضروری است.» به کمیسیون اجتماعی میروم تا با "دکتر عبدالرضا مصری" رییس این کمیسیون گفتوگو کنم. وی در پاسخ به این سوال که شما به عنوان یک نماینده که ریاست کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی را هم بر عهده دارید، چه موانعی را بر سر راه رسیدن به جامعه قرآنی میبینید، میگوید: «به نظر من زمانی میتوانیم به این چنین جامعه برتر اسلامی برسیم که فقر معیشتی و مشکلات متعدد اجتماعی و شکاف طبقاتی در جامعه ما وجود نداشته باشد، اما متأسفانه هنگامی که به آمار بالای بیکاری، اعتیاد، طلاق و سایر مشکلات اجتماعی نگاه میکنیم، میبینم که اینها سر منشأ تمامی فاصلههای معنوی جامعه ما با قرآن و شیوههای زندگی ائمه اطهارند. به بیان دیگر کسی که از فرط بیکاری و فقر معیشتی به دام اعتیاد می افتده قطعا آموزههای قرانی هم در وجود او هیچگونه تأثیری نخواهد داشت و وجود این چنین شخصی بر محیط اطراف خود هم تأثیرات منفی و مخربی میگذارد.»
گفتگو با رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس رییس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، با تأکید بر اینکه باید با علتها مقابله کرد نه با معلولها، میگوید: «همان معتاد معلول علتهایی است که بر اثر محیط نامناسب، تنگدستی، فقر معیشیتی و یا دلایل دیگر گرفتار این معضل شده که باید در این زمینه سال کنونی را الگوی سال جدید بدانیم و با شناخت ریشههای معضلات اجتماعی به درمان علتهایی بپردازیم که در ساختار اجتماعی ما رسوخ کرده و هر روز خیل عظیمی از جوانان را به دام مشکلات برده است.» عبدالرضا مصری با اشاره به سو ءمدیریتها در دستگاههای مختلف میگوید: «متأسفانه یکی از مشکلات عدیده کشور ما سوءمدیریت در برخی از دستگاهها بوده و هست. به عنوان مثال بسیاری از بودجههای عمرانی بدون برنامه ریزی کارشناسی شد حیف و میل میشود و یا بازدهی لازم را ندارد که در سال جدید در این زمینهها باید چاره اندیشیهای لازم را انجام دهیم.»
به کمیسیون فرهنگی میروم تا با «جواد آرین منش» نماینده مردم مشهد و خانم «دکتر لاله افتخاری» نماینده مردم تهران به گفتوگو بپردازم. "آرین منش" معتقد است که فقر اقتصادی یکی از دلایل عمدهای است که ما را از معیارهای قرآنی دور میکند؛ او در ادامه میگوید: «وجود افراد فقیر و تنگدست در جامعه ما نشان از برنامههای غلط اقتصادی برنامه ریزان و سوء مدیریت در این عرصه دارد، در همین ایام عید خیلیها از خرید لباس عید برای بچهها و شاد کردن دل فرزندانشان ناتوانند و خود را شرمسار همسر و فرزندان میدانند؛ اما از طرفی برخی از افراد هم به فکر برنامه ریزی برای رفتن به سفرهای آنچنانی و خوش گذرانیهای اسراف برانگیز و غیراسلامی هستند و پولشان از پارو بالا میرود. اظهارات دو عضو کمیسیون فرهنگی مجلس حال دقت کنید در چنین جامعهای که روز به روز ثروتمندان ثروتمندتر و فقیران فقیرتر میشوند و شکاف طبقاتی هر لحظه عمیقتر میشود، آیا راهی برای پرداختن به آموزهها و معیارهای قرآنی وجود دارد. به نظر من زمانی میتوانیم از این مرحله بگذریم که عدالت اجتماعی در تمامی ابعاد زندگی مردم توسط دولتمردان و مسئولان به کار گرفته شود و شکاف طبقاتی و فقر عامه را نداشته باشیم. آن وقت است که عدالت اسلامی رنگ و رونق تازهای میگیرد و معیارهای عدل اسلامی نمود عینی بیشتری خواهد داشت.»
این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی یک نظام ایدئولوژیک اسلامی براساس معیارهای اسلامی تکیه بر عدالت اجتماعی دارد، میگوید: «اگر براساس فرامین دینی و قرآنی عمل کنیم و سیره ائمه اطهار را در بطن زندگی بگنجانیم، قطعا هیچگاه دچار مشکل نخواهیم شد و در این دنیا که تجملات ظاهری جای معنویات را گرفته تنها راه برون رفت ما از این وادی، تمسک به قرآن و عترت و ائمه طاهرین (ع) است.» اما در همین رابطه دکتر لاله افتخاری دیدگاههای دیگری را مطرح میکند و میگوید: «به نظر من یکی از راهکارهای قرآنی شدن جامعه ما این است که به مراکز دینی و قرآنی بیشتر بها بدهیم و در تقویت آنها بکوشیم. الان بسیاری از مراکز قرآنی یا بدون حامی هستند و فقط توسط تشکیلات غیردولتی خودجوش اداره میشود و یا اینکه از بودجهای بسیار ناچیز برخوردارند که ادامه کار مستمر و تأثیرگذار، برایشان امکان پذیر نیست و البته به این موارد باید سوء مدیریت برخی از مدیران را هم اضافه کرد که همه این موارد دست به دست هم داده و ما را با جامعه قرانی دور کرده است.»
دکتر افتخاری از معیارهای اسلامی و قرآنی در جامعه ما میگوید: «در یک جامعه اسلامی مثل کشور ما که بر مبنای قرآن وحکومت اسلامی پایه ریزی شده و مردم آن هم اعتقاد راسخی به مبانی اسلامی دارند، وظیفه مسئولان در قبال این رسالت خطیر چند برابر میشود که به مسائل دینی و اعتقادات مذهبی مردم و ترویج آن تلاشی مضاعف داشته باشند.» وی درباره برنامههای کمیسیون فرهنگی مجلس در راستای اعتلاء فرهنگ قرآنی در جامعه میگوید: «در همین سال جلسات متعددی با کارشناسان و مسئولان مراکز قرانی در کمیسیون فرهنگی داشتهایم و انشاءالله در سال جدید هم پیگیر مسائل قرآنی خواهیم بود و همچنان نقش نظارتی خود را به عنوان وظیفه نمایندگی بر دستگاههای اجرایی مرتبط با امر قرآن ادامه خواهیم داد و امیدواریم در سال جدید دولتمردان بتوانند مشکلات پیش روی جامعه قرآنی را برطرف کنند.»
جعفر فردی قاری بینالمللی قرآن کریم درباره مشکلات پیش روی مسائل قرآنی میگوید: «باید وضعیت قرآنی کشور توسط مسئولان سامان دهی شده و از حالت کنونی خارج شود، به بیان دیگر باید گفت فعالیتهای قرآنی هنوز در کشور ما سروسامان درستی ندارد و هر سازمان و ارگانی یک ساز مخالف را میزند و اغلب بودجههای اختصاص داده شده هم بعضا یا به صورت موازی کاری اعمال میشود یا آنچنان نازل است که بازتاب آن را در جامعه نمیبینیم، که باید به مسئولان مربوطه گفت تشکیل جلسات بینتیجه نمیتواند مشکلات جامعه قرآنی را حل کند، همچنان که تاکنون این مشکلات به قوت خود باقی بوده و در ترویج فرهنگ قرانی هم عملا هیچگونه فعالیت مثمر ثمری دیده نشده است.» وی اظهار امیدواری میکند که در دولت جدید امور قرآنی کشو رساماندهی شده و متولی واحد و مشخصی برای این مهم در نظر گرفته شود. |
حضرت امام باقر(ع) فرمودند:
چه بسا شخصی که برای به دست آوردن امری از امور دنیا حریص است و چون بدان دست می یابد،آن چیز
سبب گرفتاری و بدبختی او می شود؛و چه بسا کسی که به امری از امور آخرت تمایل ندارد،ولی بدان رسیده
و با آن سعادتمند شده است.
(بحار الانوار)
منبع: صفحه ی 537 شبکه ی پیام نمای جمهوری اسلامی ایران مورخ: شنبه/1384/12/13