«حجاب» قرآنی |
قرآن همه راه را مشخص کرده، حتی حاشیهها را نشان داده و از بیراههها بر حذر داشته است. قرآن برای همه زندگی ما، برای همه شوون زندگی، دستوراتی روشن داده است. اقتصاد ما، روابط مالی ما، مسائل مختلف اجتماعی و ... قرآن برای آسیبهای بزرگی که اجتماعات بشری را تهدید میکند، راه حل نشان داده است: فاصله طبقاتی، فقر، فساد، فحشا و... قرآن برای مسائل مبتلا به جوامع، خانوادهها و افراد، راه نشان داده است: ارث، ازدواج، طلاق، قصاص توبه، رابطه با خدا و ... درست است که قرآن دارای بطن است (ان للقران بطنا) اما اگر به عنوان مسلمان، با اخلاص و از روی صداقت قرآن را پیش رویمان بگذاریم و آیاتش را بخوانیم، حتی ظاهر آیات هم راه را در هر مقولهای به ما نشان میدهد. «ایمان به زبان، ایمان نیست» برای ایمان، سه مرحله قائل شدهاند: ایمان زبانی، اعتقاد قلبی و عمل کردن. «بدون تعارف باید بپذیریم که بسیاری از ما وقتی پای عملکردن به میان میآید، لنگ میزنیم.» این جملهای است که «فاطمه سادات حسینی» مدرس دانشگاه و محقق مسائل فقه اجتماعی، برای آغاز بیان دیدگاههای خود به کار میبرد. او میافزاید: «البته کار خیلی مشکل است. بسیاری مواقع هست که ما منافعمان را در رفتاری دیگر میبینیم. منافعمان را در این میبینیم که دروغ بگوییم. حتی تهمت بزنیم، منافعمان را در جایی میبینیم که آموزههای قرآن و اسلام مخالف آن است. این طور مواقع خیلی سخت است که ما مطابق ایمان زبانی و قلبیمان عمل کنیم، خیلی باید محکم باشیم که مثلاً از پول هنگفتی که تملک آن در ید اختیار ماست، چشم بپوشیم. ممکن است کسی در برابر چند صدهزار تومان مقاومت کند و ایمانش را نگذارد، اما وقتی پای چند صد میلیون وسط میآید، خیلیها میلغزند. خیلی از ایمانها سست میشود. به طور کلی بزرگترین امتحانهای خدا زمانی پیش میآید که شرایط و امکان گناه کردن، امکان به خطا رفتن، امکان ارتکاب حرام فراهم میشود. «اگر دیدید شما هستید و چنین امکانی و هیچ مانعی پیش رویتان نیست و میتوانید مطابق آنچه که میخواهید و مخالف اعتقادات دینی عمل کنید، بدانید که در حال امتحان دادن هستید. خدا زمانی انسان را امتحان میکند که اختیار گناه کردن و یا اعراض از آن در کنترل اوست.» به سوره مبارکه یوسف نگاه کنید. همسر عزیز مصر همه شرایط را برای گناه فراهم کرده و به تعبیر قرآن: «غلقت الابواب»: درها را بسته بود. اما حضرت یوسف به خدا پناه برد. اما امتحان الهی مختص برگزیدگان و پیامبران نیست. صریح آیه قرآن میفرماید که «ما شما را امتحان میکنیم.» همه ما امتحان میشویم و باید به شدت مراقب این امتحان باشیم. مراقب باشیم که ایمانمان به قول قرآن «زبانی» نباشد. آنجا که در اوایل سوره مبارکه بقره میفرماید: «عدهای از مردم میگویند ما به خدا ایمان آوردهایم و پذیرفتهایم که روز حساب وجود دارد، در حالی که چنین باوری در وجودشان نیست.» قرآن در بسیاری از مواقع که موضوع ایمان را مطرح میکند، بلافاصله پس از آن بحث عمل به این ایمان را هم به میان میکشد. حتماً شما هم تعبیرات قرآن را در این مورد خواندهاید: «الذین امنوا و عملوا الصالحات» ایمان همراه با عمل نیک، عمل براساس ایمان. «توصیه به دیگران و فراموش کردن خود» قرآن سراپا نور است و این نور، حتی از ظاهر آیات هم اداراک میشود. تنها شرط درک نور قرآن، همراهی وتأمل در قرآن است. «دکتر مصطفی محمدی» جامعه شناس که مطالعات جالبی تحت عنوان «اجتماع از دیدگاه اسلام» انجام داده، به خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا) میگوید: «یکی از گرفتارهای عصر ما، ظاهرگرایی و ظاهر سازی در ایمان است، به طوری که در شراط فعلی، به سختی میتوان دیندار واقعی را از دیندار ظاهرساز شناسایی کرد. این گرفتاری البته در صدر اسلام هم بودهاست. قرآن در این مورد تذکر بسیار زیبایی میدهد و میفرماید: «آیا مردم را به نیکی و نیکوکاری امر میکنید، اما خودتان را فراموش میکنید، در حالی که کتاب خدا را هم میخوانید؟» اگر خوب به این آیه دقت کنید، میبینید که این گروه که قرآن آنها را مورد عتاب و خطاب قرار میدهد، در روزگار ما هم وجود دارند.» «نگاه مردان با ایمان» قرآن برای نحوه نگاه کردن مسلمانان مومن هم قواعدی دارد. آیا مردان و زنان مومن، میتوانند چشمان خود را بر هر تصویری بگشایند؟ «حجتالاسلام سلامی» به این پرسش اینگونه پاسخ میدهد: «نگاه دروازه دل است. وقتی چشم بر تصویری گشوده میشود، اگر آن تصویر دلخواه باشد، گرایش قلبی نسبت به آن افزایش مییابد. براین اساس است که قرآن تأکید بر خودداری از نگاه حرام دارد. اگر بخواهم آدرس بدهم، به سوره نور ارجاع میدهم، آنجا که میفرماید: «به مردان اهل ایمان بگو که چشمان خود را از نگاه وسوسه انگیز فرو گیرند و پاکدامنی خود را حفظ کنند. این برای آنان پاکیزهتر است و خدا از عملکرد ایشان با خبر است.» به این امر الهی دقت کنید. موضوع «نگاه کردن» را مطرح میکند و بلافاصله بحث پاکدامنی را به میان میکشد. یعنی ارتباط مستقیمی بین «نگاه حرام» و «زنا» وجود دارد. حالا در جامعه امروز ببینید ما چقدر به این آیه خدا عمل میکنیم؟ جوانهای ما تا چه حد نگاههایشان را از نامحرم فرو میگیرند تا دچار وسوسه نشوند. این همه فساد، این همه فسق و فجور، این همه لاابالیگری نشانه این است که ما به اندازه کافی در این زمینه دقت نداریم. شاید حتی خیلی از جوانهای ما ندانند که کارشان حرام است. ندانند نگاه کردن غرضآلود و خارج از عرف بهصورت زن نامحرم خلاف دستور قرآن است. این وظیفه دست اندرکاران مربوطه است. وظیفه پدران و مادران است که امر قرآن را به فرزنداشان برسانند. الان حتی در سطوح جامعه هم این مسئله رعایت نمیشود. عکس دختران و زنان جوان آرایش کرده، روی جلد مجلات کم نیست. زنان آرایش کرده وسوسهگر در سینما و حتی سریالهای تلویزیون هم حضور دارند. خود من اغلب وقتی میخواهم فیلم یا سریالی را در سینما یا تلویزیون خودمان ببینم، مجبور میشوم در نگاهم دقت کنم. نباید شرایط به گونهای باشد که مردم با نگاه کردن به مجلات، با نگاه کردن به برنامههای سینما و تلویزیون دچار نگاه وسوسهگر که از نظر قرآن حرام است، بشوند. امر قرآن تعارف بردار نیست. قابل مصلحت اندیشی نیست. اگر ایمان آوردهایم، باید عمل کنیم. حالا ممکن است عدهای از خانمها فکر کنند که این موضوع، فقط مختص آقایان است. این طور نیست زنان هم دستور دارند که نگاهشان را از نامحرم حفظ کنند. این دستور، دستور قرآنی است در همان سوره نور میفرماید: «به زنان اهل ایمان بگو که چشمان خود را از نگاه وسوسه انگیز فرو گیرند و پاکدامنی خود را حفظ کنند و زیباییهای خود را ـ جز آن مقدار که پیداست ـ آشکار نکنند و ادامه روسریهای خود را تا روی گریبان بیندازند و زینتهای خود را اشکار نکنند، مگر برای شوهر یا پدر یا پدران شوهر یا پسران یا پسران شوهر یا برادران یا پسران برادر یا پسران خواهر یا زنان همکیش خود یا بندگان خود و یا خدمتگزاران خود که رغبتی به زن ندارند، یا کودکی که از وضعیت جنسی زنان بیخبر است. زنان نباید چنان پای بر زمین بکوبند که زینتها و زیباییهایی که مخفی کردهاند، مشخص بشود. ای اهل ایمان همگی به سوی خداوند بزرگ توبه کنید، امید آنکه رستگار شوید.» «حجاب فراموش شده قرآنی» اینها اوامر قرآن خطاب به زنان است اما آیا دختران و زنان جوان مسلمان این اوامر قرآنی را رعایت میکنند؟ *«مهسا. ت» دختر جوانی که با حجاب نامناسب در میدان ولیعصر تهران به همراه چند تن از همکلاسیهای خود در حال خرید است، در پاسخ به سوالم که میپرسم از حجاب اسلامی چه میدانید؟ میگوید: -به نظر من حجاب یعنی پوشیدگی، حتماً که نباید چادر باشد. *شما پوشیدگی لازم رو دارید؟ -خب شما نگاه نکنین! *ولی وظیفه شما چیه؟ مگه شما مسلمون نیستی! -چرا نیستم؟ *میدونین قرآن به شما گفته چطور باید خودتونو بپوشونین؟ -خب قرآن گفته باید چادر سر کنین، ولی من ... *از کجا چنین حرفی رو میزنین؟ قرآن نگفته حتماً چادر سرکنین. گفته بدن زن نباید در معرض نگاه دیگران قرار بگیره. -الان همه اینطوری لباس میپوشن اطراف خودتونو نگاه کنین. یعنی اینا هیچکدوم مسلمون نیستن؟ *هر کس دستورات قرآن رو رعایت نکنه و بلکه مخالف اون انجام بده، نمیتونه ادعای مسلمانی بکنه. -ببخشید بچهها رفتن. الان گم شون میکنم ... «جوان را همسر بدهید» قرآن توصیههای صریحی در مورد ازدواج جوانان دارد در آیه ۳۲ و ۳۳ سوره مبارک نور، این طور میخوانیم: «مردان و زنان مجرد و همچنین غلامان و کنیزان شایسته و درستکار خود را همسر دهید و اگر فقیر باشند، خداوند از فضل خودش آنها را غنی میسازد و خداوند گشایشدهنده و آگاه است. اما کسانی که توانایی ازدواج ندارند، عفت و پاکدامنی پیشه کنند، تا اینکه خداوند بزرگ از فضل خودش آنها را غنی سازد. |