طراوت عبادت

نماز ارتباطى صمیمانه و عاشقانه بین عبد و معبود است که ‏رایحه روانبخش آن دلهای نگران را سرشار از آرامش و صفا مى‏کند و جانهای خسته را طراواتى دیگر مى‏بخشد.

طراوت عبادت در سیره امام خمینى (ره)   باطن نماز نماز ارتباطى صمیمانه و عاشقانه بین عبد و معبود است که ‏رایحه روانبخش آن دلهای نگران را سرشار از آرامش و صفا مى‏کند و جانهای خسته را طراواتى دیگر مى‏بخشد.  امام خمینى (ره) در برخى از نوشته‏هاى خود (از جمله کتاب آداب الصلوة) بر این نکته تصریح و تأکید کرده اند که نماز، غیر از این ظاهرى که دارد و باید آداب مخصوص خودش را رعایت کرد، معنایى ژرف و باطنى شگفت دارد و مى‏افزاید: همان گونه که وقتى موازین شرعى را درباره ظاهر نماز رعایت‏ نکنیم، به آن خلل وارد ساخته‏ایم. مراعات نکردن آداب باطنى نیز حالت معنوى این عبادت را - که برترین و مهمترین واجبات است و پایه و ستون دین شمرده مى‏شود و بدون آن اعمال دیگر پذیرفته‏نمى‏باشد -  زایل خواهد ساخت.   در دیدگاه امام، انسان هنگام نماز در وادى امن پروردگار قدم ‏مى‏نهد؛ پس باید روح و نفس خویش را براى چنین جایگاهى مهیا کند. حصول ایمان به حقایق و ادراک عظمت و هیبت جمال و جلال الهى و احساس خوف و خشوع و اطمینان قلبى به آدمى براى‏ گام نهادن در این مسیر کمک می کند.  آنگاه نماز جایگاه حقیقى خویش را خواهد یافت که دل در گرو یاد خدا و مشحون از حب به الله باشد. شخص نمازگزار اگر دلى غافل داشته باشد، عبادتش از صحنه ‏حقیقى و معنوى عارى می شود؛ و چون حالت لقلقه زبان دارد، عبادتش‏ بى‏تأثیر مى‏شود . وقتى هواى نفس بر باطن و ملکوت نماز غلبه ‏یافت، گاهى چندین دهه نماز خواندن هم نه تنها ثمره ای روحانى ‏ندارد، غرور حاصل از چنین عباداتى خود پرونده قلب پاک را تیره و تار مى‏کند.  نمازگزار باید پلیدیها‏یى را که مانع از حضور قلب‏ و قرار گرفتن در وادى قرب مى‏شود از خود دور کند. گناهان - اعم از کوچک و بزرگ - و نافرمانى خداوند و بعضى از خویهای  پلید ما را از این فیوضات آسمانى محروم مى‏ کند. پس باید با توبه نصوح به ‏تطهیر درون پرداخت و باطن را از خلقهای پست ‏خالى کرد و به صفات ‏نیک آراسته کرد. همان گونه که طبق موازین شرعى ظاهر بدن و لباس را از نجاسات و آلودگى دور مى‏کنیم و خود را براى اقامه ‏نماز پاک مى‏ کنیم، درون را نیز باید مطهر و مهذب ساخت تا نور حق بر صحیفه دل بتابد و زنگارها را بزداید. از حضرت امام صادق(ع) روایت ‏شده است که ‏فرمودند: اگر کسى نماز را سبک بشمارد، از شفاعت ما محروم‏ مى‏شود. روزى خدمت امام خمینى عرض شد: سبک شمردن نماز شاید به این معنا باشد که شخص وقتی نمازش را بخواند و وقتى‏ دیگر در خواندن آن اهمال ورزد.  امام در جواب گفتند: اینکه خلاف‏ شرع است. منظور امام صادق(ع) این بوده است که وقتى  فرد در اول وقت نماز نمى‏خواند، در واقع به چیز دیگرى‏ رجحان داده است. امام (ره) درباره عبادت مى‏ گویند: بابى است که خداوند از روى رحمتش باز کرده است‏. عبادت ابزار رسیدن به عشق‏ الهى است. در وادى عشق، نباید به عبادتى چون نماز به چشم ‏وسیله‏اى براى رسیدن به بهشت نگاه کرد ‏. اگر تمام شروط ‏عبادت را که شرع مقرر کرده است رعایت کنیم، تازه کاسبى کرده‏ایم؛ کار مى‏کنیم تا جزایش را بگیریم. انسانى که به باطن و مغز نماز پى برده باشد براى عبادت جزا نمى‏خواهد، بلکه از این کار لذت‏ مى‏برد. عبادت ‏سکوى پرش است. در واقع، معاشقه ای است ‏بین عاشق و معشوق.  در عبادت،‏ از یک سو همه ناز است و از سوى دیگر همه نیاز؛ یعنى کسى که‏ در نهایت فقر به سر مى‏برد در مقابل کسى مى‏ایستد که همه چیز وکمال مطلق است. انسان عابد و عاشق کسى است که شب در مقابل خدا مى‏ایستد و مى‏گوید: اى همه ناز، پاسخ بده به این همه‏ نیاز. عبادت مسلمان عارفانه است. چنین کسى از همه چیز خودش ‏مى‏گذرد و هستى خود را در راه معشوق فنا مى‏داند. امام یادآوری می کنند که زمانى براى عبادت انتخاب شود که‏ نفس اقبال دارد و خستگى و فرسودگى به آن راه ندارد. نباید اجازه داد که عبادت بر روح تحمیل شود. هنگام کسالت و کدر بودن‏ روح و روان، باید از این برنامه عبادى احتراز جست. باید راز و رمزهاى عبادت را به قلب تفهیم کرد و تکرار اذکار و ادعیه و مداومت ‏بر این امور معنوى براى آن است که زبان قلب گشوده شود و دل ذاکر شود. منبع: شبکه پیام سیما